Worden Nederlandse moslims bij wet tweederangsburgers?

‘De aanpassing van de Rijkswet op het Nederlanderschap heeft de weg geplaveid voor de PVV om met een simpele uitbreiding van de Rijkswet niet alleen jihadisme te bestraffen, maar ook de Nederlandse nationaliteit in te trekken van in Nederland woonachtige moslims die zich niet houden aan de Nederlandse wet- en regelgeving.’ Dat schrijft Walter Palm, die 35 jaar als ambtenaar ministers adviseerde over het integratiebeleid.

Toen ik in 2019 mijn essay Het sluipend gif van islamofobie, 1989-2019 publiceerde kon ik niet bevroeden dat vier jaar later een islamofobe partij de grootste zou worden in Nederland. In paragraaf 4.3 van dit essay heb ik Geert Wilders als volgt gekarakteriseerd:

‘Hij is de grote verdediger van vrijheid van meningsuiting, maar hij wil ook de Koran verbieden’. ‘Bij de Algemene Politieke Beschouwingen op 17 september 2015 verweet hij de Tweede Kamer een nep-parlement te zijn, maar zelf heeft hij een nep-politieke partij waarvan hij het enige lid is’. ‘Wilders eist … respect voor de minderheid van de kiezers die voor hem gekozen hebben, maar betoont zelf geen respect voor de islamitische minderheid in Nederland’. ‘Hij noemt zijn partij de partij voor de vrijheid, maar hij ontzegt moslims vrijheid van godsdienst en vrijheid van onderwijs’. ‘De strakke organisatiestructuur van de PVV gaat uit van het ‘Führerprinzip’. Een sterke leider die in direct contact zou staan met het volk en die simplistische oplossingen aandraagt voor gecompliceerde vraagstukken. De sterke leider roept ontegenzeggelijk associaties op met vooroorlogse fascistische bewegingen’ ‘Op 29 januari 2016 sloeg hij dreigende taal uit: ‘Als ik straks de grootste ben en andere politici willen niet met mij samenwerken, dan zullen de mensen dat niet accepteren. Dan komt er een revolte. Wij laten dat niet gebeuren’’.

Intrekking Nederlandse nationaliteit

En nu is de PVV de grootste. Een kabinet formeren met de PVV, die zoals alle radicaal-rechtse partijen lak heeft aan de Grondwet, valt niet mee. Dit is niet alleen een probleem bij de PVV. Ook in het parlement ontbreekt het al te vaak aan constitutioneel besef. Meer dan eens neemt het parlement wetten aan die strijdig zijn met de Grondwet. In hoofdstuk 6 van mijn essay geef ik een aantal voorbeelden van wetten die op gespannen voet staan met de Grondwet.

Getuige het op 11 december 2023 gepresenteerde verslag van de verkenner die de mogelijkheden verkende van een regeringscoalitie voor een nieuw kabinet, is de Grondwet niet meer heilig. Tot mijn verbijstering wordt er druk onderhandeld over het fundament van de rechtsstaat. De zaken die volgens het verslag van de verkenner onaantastbaar zijn, zijn: uitingsvrijheid, godsdienst, demonstratie, privacy, lichamelijke integriteit, onderwijs en betoging. Artikel 1 van de Grondwet, het non-discriminatiebeginsel, stond niet in het rijtje! Alle alarmbellen gingen bij mij af.

De PVV-leider verklaarde aan de verkenner ‘dat hier woonachtige moslims die zich aan de Nederlandse wet- en regelgeving houden voor hem volwaardige Nederlandse burgers zijn’. Deze clausule is volstrekt ongrondwettelijk. Wat zijn de onuitgesproken implicaties van deze anticonstitutionele uitspraak? Gaat de PVV de Rijkswet op het Nederlanderschap misbruiken? In 2017 is deze Rijkswet aangepast (Stb. 2017, nr. 52) in de zin dat van jihadisten met een dubbele nationaliteit de Nederlandse nationaliteit wordt ingetrokken. Jihadisten met uitsluitend de Nederlandse nationaliteit behouden hun nationaliteit. In paragraaf 6.4 van mijn essay heb ik aangegeven dat deze aanpassing strijdig is met artikel 1 van de Grondwet want personen die hetzelfde misdrijf hebben begaan, namelijk jihadisme, worden ongelijk gestraft.

Deze Grondwetvijandige aanpassing van de Rijkswet op het Nederlanderschap heeft de weg geplaveid voor de PVV om met een simpele uitbreiding van de Rijkswet niet alleen jihadisme te bestraffen, maar ook de Nederlandse nationaliteit in te trekken van in Nederland woonachtige moslims die zich niet houden aan de Nederlandse wet- en regelgeving.

Hierdoor zou de volstrekt abjecte ‘Minder, minder Marokkanen’ uitspraak van Geert Wilders op 12 maart 2014, een totaal onwenselijke wettelijke basis krijgen. Net als indertijd de Neurenbergerrassenwetten in 1935 de discriminatie van Joden in Duitsland legitimeerde, zou ook de discriminatie van Nederlandse moslims dan bij wet geregeld zijn. De onderhandelaars met de PVV zijn bij deze indringend gewaarschuwd voor het gevaar dat Nederlandse moslims bij wet tweederangsburgers worden. Een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Islamofobie in Europa

In Europees verband is islamofobie helaas geen geïsoleerd Nederlands geval. Neem Hongarije dat weigert om islamitische asielzoekers op te vangen waardoor de spreiding van asielzoekers in Europees verband stagneert, of neem het verbod van de Franse regering op het dragen van de abaya op school. Een nieuwe trede in de escalatieladder van de Franse regering richting Franse moslims, want het hoofddoekje was al sinds 2004 verboden op Franse openbare scholen. Dit onder het mom van laicité. Scheiding van Kerk en Staat zou echter ook kunnen inhouden dat de regering zich niet bemoeit met religieuze symbolen van leerlingen. De vraag is of deze wijdvallende jurk een religieus symbool is. De tweede vraag is hoe dit verbod wordt gehandhaafd. Als handhaving geschiedt op basis van etnische achtergrond, dan maakt de Franse regering zich schuldig aan etnische profilering. Pesten van moslims, het lijkt wel grensoverschrijdend gedrag, is helaas een patroon bij de regering van de centrumrechtse president Macron die op deze manier probeert om de wind uit de zeilen te nemen van zijn politieke opponent Marine Le Pen van de radicaal-rechtse Rassemblement National. Centrumrechts dat radicaal-rechts imiteert en daarmee zijn eigen graf graaft, want de kiezer gaat voor het origineel en niet de imitatie, zoals de VVD op 22 november jongstleden heeft gemerkt. Islamofobie om goedkope electorale redenen. Politieke islamofobie, ik schreef er uitgebreid over in mijn essay.

Een Europese campagne tegen islamofobie

De stand van zaken van islamofobie in Europa en meer in het bijzonder in Nederland is verontrustend. A call to Action. Wellicht kan de Europese Commissie, meer in het bijzonder Marion Lalisse de coördinator bij de Europese Commissie voor bestrijding van islamofobie, het initiatief nemen voor een campagne om islamofobie bespreekbaar te maken in Europa. Van het nieuwe Nederlandse kabinet is dat niet te verwachten. In deze campagne zou benadrukt moeten worden dé islam niet bestaat, want de islam is geen monolithisch geheel. Het kent net als het christendom vele stromingen. Er dient een scherp onderscheid gemaakt te worden tussen radicale moslims die niet terugdeinzen voor terroristische aanslagen, en gematigde moslims. Alle moslims over één kam scheren is dus uit den boze.

Selectieve verontwaardiging is de tweede valkuil. Niet alleen in de islam zijn er vrouwonvriendelijke en homovijandige stromingen. Ook in het christendom zijn er dergelijke stromingen zoals de Nashville verklaring, die zich vierkant uitsprak tegen homoseksualiteit en transidentiteit. Ook de andere kritiek op de islam dat het strijdig zou zijn met Westerse waarden is ongenuanceerd. Want wat zijn Westerse waarden? Is dat het kolonialisme, het slavernijverleden en de Holocaust?

Dit artikel verscheen eerder bij Republiek Allochtonië. Walter Palm (Curaçao, 1951) is een expert op het terrein van integratiebeleid. Vanaf 1982 tot aan zijn pensionering in 2017 was hij werkzaam bij de directie van de rijksoverheid die belast is met integratiebeleid. In de loop der jaren heeft hij zestien ministers mogen adviseren.